Zorganizowaliśmy je w Hotelu 17 w Ostrowi Mazowieckiej, w scenerii Muzeum Garnizonu i Ziemi Ostrowskiej. Hotel był współorganizatorem spotkania. Nadaliśmy mu tytuł: „Pensjonat Jadwigi Długoborskiej”.
Gośćmi były dr Magdalena Gowin i Agata Warchalska-Troll. W czasie spotkania panie mówiły o ludziach i życiu na chwilę przed, w czasie i po II wojnie światowej w Ostrowi Mazowieckiej.
Pani Agata przypomniała postać swojej prababki – Cecylii, żony Kazimierza Warchalskiego, legendarnego dyrektora gimnazjum im. Mikołaja Kopernika, zamordowanego przez Niemców na Majdanku. Pani Magdalena opowiedziała o siostrze ciotecznej dziadka – Jadwidze Długoborskiej, właścicielce pensjonatu w Ostrowi, który w czasie wojny był miejscem schronienie dla wielu Żydów.
– Połączyła nas Ostrów Mazowiecka i historia naszych krewnych – mówi Agata Warchalska-Troll.
Panie poznały się po jednej z publikacji dr Magdaleny Gawin. Okazało się, że historie ich krewnych są ze sobą powiązane. Cecylia Warchalska i Jadwiga Długoborska zostały aresztowane tego samego dnia i zginęły kilka dni później. Dr Gawin, gdy opowiada o męczeńskiej śmierci swojej krewnej, nie kryje rozgoryczenia.
– To się nigdy nie powinno zdarzyć – podsumowuje.
Długoborska przed śmiercią była bestialsko torturowana przez Antona Birkenfelda „Cyka” – ostrowskiego kata II wojny światowej. Dr Magdalena Gawin opowiada o swoim śledztwie dotyczącym tej postaci. W latach 50-tych na Śląsku człowiek łudząco do niego podobny został dwukrotnie rozpoznany na katowickiej ulicy przez jednego z mieszkańców Ostrowi Mazowieckiej. Wtedy śledztwo umorzono. Kolejne, dwadzieścia lat później, również. Wiele dowodów wskazuje na to, że został przewerbowany do Urzędu Bezpieczeństwa. Obecnie toczy się kolejne, w Prokuraturze IPN.
Pani Magdalena apeluje, by mieszkańcy Ostrowi podpisali się pod apelem do śledczych o dokładne zbadanie sprawy kata Ostrowi – pismo dostępne jest u członków Stowarzyszenia Ludzie z Pasją. Informuje również, że zbierane są dowody, by zgłosić Jadwigę Długoborską do Instytutu Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Jad wa-Szem w Jerozolimie.
Przed spotkaniem Klubu Dyskusyjnego goście zwiedzili, oprowadzani przez kustosza Andrzeja Mierzwińskiego, Muzeum Garnizonu i Ziemi Ostrowskiej, gromadzące eksponaty i pamiątki związane z historią jednostek wojskowych stacjonujących na terenach znajdujących się w granicach dzisiejszego powiatu ostrowskiego.
Spotkanie odbyło się 5 czerwca. Wśród obecnych był wicestarosta Jerzy Bauer, były burmistrz Mieczysław Szymalski, radna miejska Beata Herman, radna powiatowa Urszula Wołosiewicz, właściciel Hotelu i Muzeum Zbigniew Banaszek, Ryszard Ejchelkraut, i wiele osób, dla których ważna jest historia lokalna.
Koordynatorem projektu Klub Dyskusyjny im. T. Merty jest Rafał Zęgota.
(red)
Zdjęcia: www.ostrowmaz24.pl
Notatka w oparciu o tekst na: www.ostrowmaz24.pl
